Geachte aanwezigen,

Hartelijk welkom bij het nagerecht van een feestelijk Oosterhouts jaar:
de bekendmaking van de winnaar van de penningwedstrijd ‘Oosterhout op de penning’. De Stichting ‘Niel Steenbergen en Oosterhout’, waarvan ik het voorrecht heb voorzitter te mogen zijn, vond het een aardige gedachte als bijdrage aan de feestelijkheden rondom het thema ‘Oosterhout 200 jaar stadsrechten’ een penningwedstrijd uit te schrijven. Dat daarbij het motto ‘Oosterhout op de penning’ luidde, zegt niets over vermeende krenterigheid van gemeentewege. Integendeel, de stichting heeft een genereuze bijdrage gekregen van de gemeente om een en ander te organiseren.
Nee, Oosterhout heeft heel wat met penningen. Niet alleen kregen kunstenaars in het verleden regelmatig kansen penningen voor de gemeente te ontwerpen, maar ook leefde hier één van de begaafdste penning-kunstenaars: Niel Steenbergen. Ter ere van hem staan hier in de stadhuishal twee vitrines met toelichtende borden. In die vitrines lagen vaak, zelfs tot vanochtend toe, penningen van Niel. Maar tijdelijk moeten ze plaats maken voor penningen van de deelnemers aan de wedstrijd.

Het aantal deelnemers viel ons tegen. Eigenlijk hadden we gehoopt dat onze oproep aan de jeugd, via de vakdocenten op alle middelbare scholen, tot minstens enkele inzendingen geleid zou hebben. Mogelijk vinden ze de techniek te omslachtig, het hele gegeven ‘penning’ te ouderwets of ze hadden het gewoon te druk. Ouderen hebben dat gelukkig nooit!
Uiteindelijk dongen er vier mensen mee naar de prijs: het eigen ontwerp in brons gegoten. Met zo’n aantal hebben wij gemeend alle deelnemers te mogen verrassen: we wilden álle penningen in brons laten gieten. En de winnaar krijgt een originele penning van Niel Steenbergen cadeau. En wat voor een: de sluitpenning van de burgemeestersketen.
Er rees echter een probleem: één inzender had ervoor gekozen zijn ontwerp van een materiaal te vervaardigen dat zich niet liet gieten. Drie inzendingen, van Maria Hoeks, Rudi Oomen en Henk Zwaan zijn zo direct in de vitrines in brons te bezichtigen. Leo van Aart verraste ons met een kunststof penning. Beste Leo, wij zijn er niet in geslaagd jouw ontwerp te laten gieten, maar we willen graag een financiële bijdrage leveren aan de vereeuwiging in brons van jouw ontwerp en hopen dat jij er wel in slaagt een gieter te vinden.

Drie juryleden hebben de eindresultaten beoordeeld: Allereerst mevrouw Steenbergen, de weduwe van Niel. Zij laat zich verontschuldigen. Zij heeft met veel genoegen meegejureerd. Vervolgens de beeldend kunstenaar Rien Arnouts, die ook ooit zelf een cultuurpenning voor de gemeente ontwierp.
En tenslotte wethouder Yves de Boer, op wiens werkkamer de jurybesprekingen plaatsvonden. Zij kregen ontwerpen te beoordelen van:

• Leo van Aart, zijn Napoleon is gebaseerd op een foto van Joep Moonen in die rol op 10 mei 2009. Op de achterzijde symboliseren de gebruikte letter en de zwevende tekstvorm rondom de St-Jan de dynamiek van Oosterhout.
• Maria Hoeks koos voor de Slotbossche toren als verbinding tussen verleden en heden. Een persoon spreekt recht over een menigte. Dit verbeeldt het stadsrecht: eigen rechtspraak en marktrechten.
• Rudi Oomen koos voor de figuren van Apollo, met lier, en Mercurius, met de caduceus –de staf omwonden met slangen die onderhandelaars vrije doorgang verschafte. Zij verbeelden het bruisende culturele en rijke economische leven in Oosterhout. Beide goden zitten op een stapel ‘kaaien’. De drie wassende manen uit het stadswapen staan nadrukkelijk ook voor de drie kerkdorpen, wezenlijk onderdeel van de stad.
• Henk Zwaan: Op een tweezijdige, achthoekige penning zien we aan de voorkant een schild met de drie wassende manen en een schild met de St-Jansbasiliek. Daaroverheen staat een beeltenis van Lodewijk Napoleon. Het randschrift luidt: LODEWIJK NAPOLEON SCHONK OOSTERHOUT STADSRECHT 1809. Op de andere zijde prijkt de Slotbossche toren temidden van symbolen die het randschrift verklaren: OOSTERHOUT FAMILIESTAD SPORT CULTUUR ARBEID NATUUR.

Ik citeer uit hun overwegingen: “De winnende penning toont de liefde voor het penningsnijden en is ondanks de (nog) ongeoefende hand een mooie verbeelding van Oosterhout anno 2009.” “…de uiteindelijke winnaar van ‘Oosterhout op de penning’ weet in een evenwichtige compositie de historische onderbouwing van onze gemeente te verbinden met het hedendaagse Oosterhout uitgebeeld in wassenaars en kaaien.” “De passie voor de stad verbonden met het klassieke verleden, maakt deze penning tot een waardevol kleinood met een grote verbeeldingskracht.”

Dames en heren de winnaar is: Rudi Oomen.